رفتار و راههای شناخت آن

رفتار چیست؟

بهترین و ساده ترین تعریف رفتار واکنش موجود زنده نسبت به عوامل بیرونی است.

در حقیقت رفتار نه تنها در انسان بلکه در دیگر موجودات نیز وجود دارد.

در این مقاله ما به شناخت رفتار انسان خواهیم پرداخت.

کشف جهان پیرامون همواره بزرگترین کنجکاوی بشر بوده است در این میان رفتار شناسی نیز مستثنی نبوده است.

از آنجاییکه انسان موجودی هوشمند است بنابراین در اکثر مواقع رفتارهایش قابل پیش بینی نیست.

روانشناسان برای شناخت و کشف رفتارهای انسان راهکارهای متفاوتی پیش گرفتند، که می توان به انواع مشاهدات، تستهای سنجش الکترونیکی و کاغذی و … اشاره کرد.

بهترین راه شناخت انسان مشاهده رفتارهای او در موقعیت های مختلف می باشد، البته این روش معایب خود را دارد.

از آنجاییکه بسیاری روانشناسان معتقدند فرهنگ، آموزش، قوانین، محیط و دیگر عوامل در رفتارهای انسان تاثیر می گذارند.

نمی توان تمام ابعاد رفتاری را از راه مشاهده شناسایی کرد.

اما باز هم عده ای بر این عقیده هستند که بخش زیادی از رفتار انسانها قابل پیش بینی است.

کشف جهان پیرامون همواره بزرگترین کنجکاوی بشر بوده است در این میان رفتار شناسی نیز مستثنی نبوده است.
از آنجاییکه انسان موجودی هوشمند است بنابراین در اکثر مواقع رفتارهایش قابل پیش بینی نیست.

با توجه به تحقیقاتی که در جوامع مختلف انجام شده، رفتارشناسان دریافتند انسانها علاوه بر تفاوتهایشان در بسیاری جهات شباهتهایی دارند.

بنابراین شباهتها و اختلافات آنها را به گروه های مختلف رفتاری تقسیم کرده اند.

در این مقاله به رایجترین تقسیم بندی رفتار می پردازیم.

در یکی از تقسیم بندی ها رفتار را به دو بعد برون گرا و درون گرا تقسیم کرده است.

درون گرا و برون گرا

برون گرایان:

همانطور که از نام آن مشخص است افراد برون گرا احساسات خود را بدون ترس از قضاوت دیگران بیان می کنند.

دز حقیقت رفتار آنها گویای احساس درونی آنهاست. و از اینکه در میان جمع دیده شوند احساس خوشایندی دارند.

درون گرایان:

در مقابل افراد درون گرا، که به هیچ عنوان تمایلی به بروز احساسات خود ندارند. بیشتر در خلوت خود مشغول هستند.

از اینکه در جمعی مرکز توجه باشند به شدت احساس ناخوشایندی را تجربه می کنند.

مهم ترین تفاوت این دو شرکت در کار گروهی است. درون گرایان بر خلاف برون گرایان کمتر پیش می آید که کارهای گروهی انجام دهند مگر به ضرورت.

دو بعد رفتاری دیگر را افراد با رفتاری سخت گیر و آسان گیر تشکیل می دهند.

گرچه به اعتقاد بسیاری روانشناسان فرهنگ، آموزش، قوانین، محیط و دیگر عوامل در رفتارهای انسان تاثیر می گذارند.
اما باز هم عده ای بر این عقیده هستند که بخش زیادی از رفتار انسانها قابل پیش بینی است.

سخت گیر و آسان گیر

سخت گیران:

انسانهایی که رفتار سخت گیرانه ای دارند به همه مسائل با نگاهی وسواس گونه می نگرند.

در حقیقت آنها طابع قوانین خاصی هستند، آداب خاصی در مرتب کردن میز کارشان، نشستن، ارتباطات و دیگر رفتارهایشان دارند.

آسانگیر:

در مقابل انسانهای آسانگیر تمایلی به انجام قوانین ندارند و از کوچکترین فرصت برای دور زدن قوانین چشم پوشی نمی کنند.

انسانهای آسانگیر معمولا بی نظم هستند، ظاهرشان نسبت به انسانهای سخت گیر نامرتب تر است.

این افراد در کنار هم اگر بدون درک مقابل قرار بگیرند در اکثر مواقع با مشکل مواجه خواهند شد.

بعد دیگر رفتاری تقسیم بندی افراد به عملگرا و کمالگرا می باشد.

عمل گرا و کمال گرا

عملگرایان: 

عملگرایان از اولین فرصت برای انجام کارها و مسئولیتهایشان استفاده می کنند.

این افراد اهل عمل هستند، و اکثر این افراد متعهد هستند و نسبت به مسئولیت های خود مسر هستند.

کمتر عملگرایی را خواهید دید که در کارهایش تعلل داشته باشد. 

انجام مسئولیت هایشان به هر قیمتی برایشان اولویت دارد.

عملگرایان زمانی که شروع به انجام کارها می کنند، تمام تمرکزشان روی هدف و انجام کار است.

عملگرایان معتقدند شاید هیچگاه مشکلی که نگرانش هستند پیش نیاید و اگر اتفاق بی افتد همان زمان برایش تصمیم گیری خواهند کرد.

کمالگرا:

بر خلاف عملگرایان افراد کمالگرا بدلیل اینکه تمایل به انجام کارها به صورت بی نقص دارند مدام درحال سبک سنگین کردن شرایط هستند.

این افراد مدام ترس از شکست را زمزمه می کنند به همین دلیل برای انجام کارهایشان مدام تعلل می کنند.

قبل از اینکه کمالگرایان کاری را شروع کنند تمام مشکلات احتمالی را در نظر می گیرند و تا راه حلی پیدا نکنند اقدامی نیز برای انجام کارها نمی کنند.

همانطور که اشاره شد رفتارشناسان انسانها را با توجه به شباهتها و تفاوتهایشان به انواع مختلف تقسیم کرده اند و برای شناسایی آنها کدهای رفتاری متفاوتی تعریف کرده اند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید مقاله زیر را بخوانید

چرا کمالگرایان خوشحال نیستند.

در تمام تعاملاتمان با افراد مختلفی در تماس هستیم، در صورت نداشتن شناخت کافی از رفتارهای آنها دچار خطا و اشتباه خواهیم شد.

در مقاله رفتارشناسی به زبان ساده نحوه صحیح ارتباط گیری با افراد مختلف را خواهید آموخت.